Met deze zin begint de schrijfster Annie Ernaux het boek ‘Les Années’. Zij heeft de Nobelprijs voor de literatuur 2022 gewonnen. Dit wist u zonder twijfel al; wist u ook dat zij meer dan 30 boeken op haar naam heeft staan? Het boek ‘Les Années’ (in de vertaling “De Jaren”) heeft haar wereldwijde bekendheid opgeleverd. Zij wordt bekroond “voor de moed en klinische scherpte waarmee ze de collectieve beperkingen van het persoonlijke geheugen blootlegt” (Volkskrant, 7 okt.jl). Zomaar een citaat uit ‘Les Années’ dat m.i. getuigt van deze kwaliteiten.
“Le 11 septembre refoulait toutes les dates qui nous avaient accompagnés jusqu’ici. De la même façon qu’on avait dit ‘après Auschwitz’,on disait ‘après le 11 septembre’, un jour unique. Ici commençait on ne savait pas quoi. Le temps aussi se mondialisait”. In dit citaat verwijst Ernaux naar de aanslag op de Twin Towers en het feit dat deze aanslag in ons collectieve geheugen is opgeslagen. Er volgt dan een beschrijving van alle verschrikkingen die voor deze aanslag hebben plaatsgevonden gevolgd door een ontnuchterende constatering:
“De toutes les infos quotidiennes, la plus intéressante, celle qui nous importait le plus était le temps qu’il ferait demain, (….)”. Waarmee de schrijfster lijkt te zeggen dat de mens, eenmaal hersteld van de ergste schok, toch weer vervalt in het vertrouwde patroon waarbij onze grootste zorg is welk weer het morgen zal zijn.