Niemand kan u beletten om met de toets “Print Screen” foto’s te kopiëren vanaf webpagina’s. De wederrechtelijke publicatie van dergelijke kopieën op websites is echter riskant. Steeds meer advocaten zien dit namelijk als een belangrijke potentiële bron van inkomsten. Daarom sluiten ze graag overeenkomsten met fotografen om deze fraude op te sporen en te vervolgen, vaak op basis van de formule “no cure, no pay” die profijtelijk kan zijn voor advocaten en fotografen. De eersten mogen immers een hogere commissie in rekening brengen, de laatsten verliezen nooit en kunnen alleen maar winnen. Deze ontwikkeling belemmert de uitwisseling van foto’s en ander creatief materiaal.
Daarom hebben drie voorstanders van een meer open regeling van auteursrechten, Lawrence Lessig, Hal Abelson en Eric Eldred, de non-profitorganisatie “Creative Commons” (CC) opgericht. CC dateert uit 2001 en is gevestigd in Mountain View (Californië), waar ook het hoofdkantoor van Google zetelt. Inmiddels is CC de meest bekende en gezaghebbende organisatie voor open auteursrechten op het internet. Ter verwezenlijking van haar doelstellingen hanteert CC vijf belangrijke licenties waarvan de volgende tabel de essenties presenteert, samen met pictogrammen en afkortingen om de communicatie tussen makers en gebruikers te verhelderen en te stroomlijnen.
pictogram | omschrijving | afkorting | toelichting |
![]() | Publiek domein (public domain) (no copyright) | PD | Dit werk behoort tot het publieke domein. Het mag zonder kosten onbeperkt worden gebruikt, ook in aangepaste vorm en ook voor commerciële doeleinden. |
![]() | Naamsvermelding (attribution) | BY | Licentienemers mogen het werk alleen kopiëren, verspreiden, tentoonstellen en uitvoeren, en afgeleide werken maken wanneer zij de auteur of licentieverstrekker op een door deze gespecificeerde manier vermelden. (Sinds 2004 moet de auteur altijd worden vermeld.) |
![]() | Niet-commercieel (non commercial) | NC | Licentienemers mogen het werk alleen kopiëren, verspreiden, tentoonstellen en uitvoeren, en afgeleide werken maken voor niet-commerciële doeleinden. |
![]() | Geen afgeleide werken (no derivatives) | ND | Licentienemers mogen het werk alleen kopiëren, verspreiden, tentoonstellen en uitvoeren in ongewijzigde vorm. (Zij mogen geen afgeleide werken maken.) |
![]() | Gelijk delen (share alike) | SA | Licentienemers mogen afgeleide werken alleen verspreiden onder dezelfde licentie als het oorspronkelijke werk. (Deze voorwaarde maakt van de licentie een copyleft-licentie.) |
Het is toegestaan om de vier laatste licenties samen te gebruiken. Zo kunnen ze de volgende zes zinvolle combinaties vormen.
CC BY | CC BY-SA |
CC BY-ND | CC BY-NC |
CC BY-NC-SA | CC BY-NC-ND |
Aan deze combinaties mag een nummer worden toegevoegd dat de versie van de licentie vermeldt. Enkele voorbeelden: CC BY 2.0, CC BY-SA 3.0 en CC BY-ND 4.0.
Welke vermelding bij een foto doet voldoende recht aan de maker ?
De website van CC vermeldt twee voorbeelden. In het volgende kader zijn deze “vertaald” op basis van een foto die zich leent voor sites van de Alliance Française.
titel : | Château de Versailles – Chapelle Royale |
fotograaf : | Thomas Favre-Bulle |
adres van fotograaf op Flickr : | http://www.flickr.com/photos/lnx/ |
licentie : | CC BY-NC |
ideale wijze van toekenning :
redelijk aanvaardbare wijze van toekenning :